مجید محرابی: هر ساله در ایام تعطیلات نوروز اتفاقاتی رخ می‌دهند و در سکوت خبری می‌میرند و گاه اتفاقاتی رخ می‌دهند، چنان تاثیر‌گذار که ممکن است حتی منجر به تیرگی روابط دو کشور شده یا روابط دوستانه کشورها را وارد فاز جدیدی کنند.

یکی از این رخدادها در سوم فروردین سال 86 رخ داد و رسانه‌های غربی با بهره‌گیری از سکوت خبری داخل ایران، به فضاسازی علیه ایران پرداختند. دستگیری 15ملوان انگلیسی شامل 8 ملوان و 7 تفنگدار دریایی موسوم به نیروهای «رویال مارینز» در سوم فروردین سال 86 که به حریم آب‌های ایران تجاوز کرده بودند، روابط کشورمان با انگلیس را وارد مرحله جدیدی کرد. این اتفاق اما پایان کار نبود؛ پس از آن اتفاقات دیگری رخ داد که روابط 2 کشور مذکور را ناچار در برهه‌ای از زمان به سمت تیرگی پیش برد.

همزمان با دستگیری 15ملوان انگلیسی درحریم دریایی کشورمان در سوم فرودین 1386درمنطقه اروند، دولت انگلیس دست به اقدامات وسیع رسانه‌ای و تبلیغی و سیاسی برای محکومیت ایران زد و با همه توان خود سعی کرد که ایران را در موضع محکومیت قرار دهد.
ایران خواستار عذر‌خواهی طرف انگلیسی در آن زمان شد اما انگلیسی‌ها خواستار طرح موضوع دستگیری   ملوانان خود در شورای امنیت شدند. پخش مصاحبه 2تن از ملوانان که صریحا به نقض حریم آبی ایران اعتراف کردند بازی ظریفی بود از سوی طرف ایرانی که خشم دولت بلر را برانگیخت.

این اتفاق باعث شد که دولت انگلیس به تعلیق روابط سیاسی خود با ایران، روی آورد. پس از آن و در هشتم فروردین‌ماه سال 86 دولت انگلیس اعلام کرد به‌علت ادامه بازداشت 15ملوان انگلیسی در ایران، تمام روابط اقتصادی خود با این کشور را به حال تعلیق درمی‌آورد. یک روز بعد از این اعلام نظر که با بی‌تفاوتی طرف ایرانی روبه‌رو شد خبرگزاری فرانسه گزارش داد که نظامیان انگلیسی کنسولگری ایران در بصره را محاصره کرده‌اند.

12فروردین ماه همان سال هر 15ملوان انگلیسی در یک برنامه تلویزیونی که از سیمای جمهوری اسلامی پخش شد به تشریح جزئیات ورود خود به آب‌های ایران پرداختند. پس از این گزارش تلویزیونی محمدعلی حسینی، سخنگوی وزارت امور خارجه ابراز امیدواری کرد با فاصله‌‌گرفتن دولت انگلیس از «سیاست‌های جنجالی و مواضع غیرمعقول و غیرفنی» موضوع ملوانان قابل حل باشد و همین‌گونه هم شد. رئیس‌جمهوری در کنفرانس خبری که در 15فروردین سال 86 با اصحاب رسانه‌های داخل و خارج برگزار کرد ناگهان از آزادی ملوانان خبر داد؛ «متأسفانه دولت آقای بلر راه جنجال‌آفرینی و هیاهو را در برخورد با این تجاوز انتخاب کرد و بلافاصله موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل کشاند.

شورای امنیت اگرچه با مقاومت دولت‌های مستقل به همه خواسته‌های دولت انگلیس پاسخ مثبت نداد، اما بدون بررسی دقیق و مشاهده اسناد قطعی بیانیه‌ای صادر کرد. مردم جهان می‌پرسند چرا؟ اتحادیه اروپایی نیز بدون هر نوع بررسی و شنیدن دلایل، ایران را محکوم و خواستار آزادی نظامیان شد. سؤال این است که شورای امنیت با این روند به کجا می‌رود؟... اینک در این فرصت و به مناسبت ایام ولادت پیامبر بزرگ اسلام- آن رحمت واسعه الهی و کانون همه خوبی‌ها- و ضمن تبریک این هدیه بی‌نظیر خداوند به بشر و همچنین به مناسبت ایام عروج حضرت مسیح(ع) اعلام می‌دارم که ملت کریم ایران و نظام جمهوری اسلامی در عین اقتدار و داشتن حق قانونی برای محاکمه این نظامیان، با تأسی به پیامبر عظیم‌الشان اسلام این 15نفر را مورد عفو قرار داده و آزادی آنان را به مردم انگلیس هدیه می‌نماید.»

ورود 15انگلیسی به حریم آب‌های ایران نخستین تجاوز انگلیسی‌ها به حریم ایران - از زمان اشغال عراق- نبود؛ پیش از آن در 10آبان سال85، 2 فروند بالگرد سیاه‌رنگ انگلیسی متعلق به تفنگداران دریایی انگلیسی حریم  هوایی کشورمان را مورد تجاوز قرارداده و پس از 10دقیقه وارد خاک عراق شدند. در هفتم بهمن 85 نیز یک فروند بالگرد انگلیسی با پرواز بر فراز دهانه اروندرود، حریم هوایی کشور را نقض کرد که با اخطار نیروهای ایرانی منطقه را ترک کرد. در 9 اسفند 85 هم 3فروند قایق نیروی دریایی انگلیس در دهانه خور موسی واقع در آب‌های سرزمینی ایران، حریم آب‌های کشورمان را نقض کردند.

تروریست مرفه

ماجرای ورود ملوانان انگلیسی به حریم آب‌های ایران، تنها نمونه نقض قوانین بین‌المللی از سوی انگلیسی‌ها نبود که روابط ایران با این کشور را در محاق تیرگی فرو برد. آزادی فوزی بداوی‌نژاد و دادن امکانات  زندگی مرفه به وی نمونه دیگر این قانون‌شکنی‌ها بود.
روزنامه‌های انگلیسی 19مهرماه سال گذشته از آزادی تنها بازمانده گروه 6 نفره حمله‌کنندگان به سفارت ایران در لندن در سال 1359 خبر دادند.

فوزی بداوی‌نژاد- 50 ساله- پس از 27 سال زندان در حالی که طبق قوانین بین‌المللی باید تحویل جمهوری اسلامی می‌شد آزاد شد. وی اردیبهشت سال ۱۳۵۹ به همراه 5 نفر دیگر و به‌مدت 6روز سفارت ایران را تصرف کردند و 2 نفر از کارمندان سفارت ایران در لندن را به شهادت رساندند.

پس از تصمیم دستگاه قضائی دولت بریتانیا بر آزادی بداوی نژاد، سفارت ایران در لندن در بیانیه‌ای به‌شدت آزادی فوزی بداوی‌نژاد را محکوم و تاکید کرد: این تصمیم دستگاه قضائی بریتانیا بر روابط دو کشور تاثیر منفی خواهد گذاشت. ایران هنوز خواستار استرداد بداوی نژاد است.

باغ قلهک

شاید مشهورترین موضوعی که چندی روابط ایران و انگلیس را به سمت تیرگی فرو برد مسئله باغ قلهک بود. این باغ 2هکتاری و ییلاقی قلهک که در سال 1373 هجری قمری ساخته شده است، سفارت تابستانی انگلیس محسوب می ‌شود و اکنون به محل استقرار کارکنان سفارت انگلیس در تهران تبدیل شده است. این باغ به همراه مؤسسات اطراف آن در اختیار سفارت انگلیس است. در سال‌های اخیر پس از بالاگرفتن برخی اختلافات سیاسی میان ایران و انگلستان، لزوم پس‌گرفتن این باغ از سوی برخی فعالان سیاسی و همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی مطرح شده است. در سال84 نخستین تجمع برای بازپس‌گیری باغ قلهک توسط جمعی از طلاب صورت گرفت. در جریان جنگ 22روزه غزه و در حالی که جمعی از دانشجویان در اعتراض به حمایت‌های مصر از جنایات رژیم صهیونیستی در مقابل دفتر حافظ منافع مصر تجمع کرده بودند به سمت باغ قلهک حرکت کردند و برای اعتراض به عملکرد دولت انگلیس در قبال جنایات ددمنشانه رژیم صهیونیستی در غزه، وارد این باغ شده و پرچم فلسطین را در این باغ به اهتزار درآوردند.

رسانه‌های غرب این اقدام دانشجویان را مرتبط با سخنان هفته پیش‌تر محمد‌علی جعفری، فرمانده سپاه دانستند که در اجلاس مسئولان بسیج دانشجویی ۱۴۰دانشگاه کشور گفته بود: «می‌خواهیم زمینه‌ای ایجاد کنیم که اگر نیاز شد، بسیج دانشجویی به اقداماتی مشابه ۱۳آبان دست بزند. سپاه موظف به حمایت و پشتیابی از اقدام انقلابی بسیج دانشجویی است، نه کندکننده و به‌وجود آورنده مانع بر سر این راه». اما بلافاصله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه‌ای اقدام شیطنت‌آمیز بی‌بی‌سی و برخی رسانه‌های غربی در انتساب اتفاقات پیش‌آمده در باغ قلهک تهران به سخنان فرمانده کل سپاه را به‌شدت محکوم و تاکید کرد ورود به باغ قلهک هیچ‌گونه ارتباطی با سپاه نداشته است.

حمایت از گروهک تروریستی منافقین

چهارم تیرماه سال87 خبری منتشر شد که واکنش سریع مقامات ایران را برانگیخت؛ پارلمان انگلیس نام گروهک تروریستی منافقین را از فهرست گروه‌های تروریستی انگلیس حذف کرد. آسوشیتدپرس، گزارش داد تصویب خروج نام منافقین از فهرست گروه‌های تروریستی در انگلیس باعث خواهد شد که این گروهک تروریستی راحت‌تر بتواند در این کشور به فعالیت‌های خود ادامه دهد. اما این پایان ماجرا نبود؛ هشتم بهمن سال گذشته نیز با حمایت انگلیس، وزرای خارجه اتحادیه اروپا در نشستی که در بروکسل داشتند رای به خروج نام گروهک تروریستی منافقین از فهرست گروه‌های تروریستی دادند. این در حالی بود که اعضای این گروه بنا به تصمیم دولت عراق برای تعطیلی اردوگاه اشرف، جایی در این کشور نداشتند و تصمیم اتحادیه اروپا برای ایجاد فرصتی جهت تردد اعضای گروهک تروریستی منافقین در اروپا بود.

استرداد تاجیک به آمریکا

نصرت‌الله تاجیک که سال‌ها از جمله مدیران عالی کشور بوده و مدتی نیز به‌عنوان سفیر ایران در یکی از کشورهای عربی خدمت کرده و برای تحصیل در دوره دکتری در انگلیس به سر می‌برد، در این کشور دستگیر و پس از یک هفته زندان به قید ضمانت و موقتا آزاد شد، ولی پس از تشکیل چند مرحله دادگاه، نهایتا دادگاه انگلیس حکم به استرداد وی به آمریکا داد. استناد اولیه برخورد با تاجیک، فیلمبرداری عوامل آمریکا از هتل محل حضور تاجیک و اتهام خرید دوربین دید در شب و فرستادن آن به ایران است.

پس از تأیید حکم دادگاه اولیه توسط وزیر کشور انگلیس، پرونده تاجیک به دادگاه عالی رفت و قرار بود در اکتبر گذشته(مهرماه) دادگاه تجدیدنظر برگزار شود، ولی به فوریه (بهمن‌ماه) موکول شد. نزدیکان تاجیک به نقل از وی می‌گویند که اتهام انتقال فناوری نظامی به ایران تنها مبتنی بر خرید یک دوربین صنعتی برای یک شرکت تولیدی در داخل ایران بوده و عملا بی‌اساس است چراکه دوربین خریداری‌شده از سازنده هلندی در بازار موجود بوده و به هیچ وجه کالایی حساس یا دارای کاربرد دوگانه محسوب نمی‌شود. تاجیک هنوز در انگلیس، در بلاتکلیفی به سر می‌برد.

کد خبر 78183

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار سیاست‌خارجی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز